Sinds een aantal maanden nemen circulaire coaches van onze beweging scans af bij lokale bedrijven om te inventariseren hoe circulair de bedrijven momenteel zijn en om in kaart te brengen hoe ze hoger op de circulaire ladder kunnen komen. Deze week heeft één van onze coaches een circulaire scan afgenomen bij Dennis de Vos, eigenaar van de Bouwsteenwinkel in Bussum.
LEGO bestaat 90 jaar en bijna iedereen is er groot mee geworden. Vaak wordt LEGO doorgegeven, geruild, verkocht of bewaard voor komende generaties. Er zijn geen cijfers bekend, maar de aanname is dat er wereldwijd weinig LEGO wordt weggegooid omdat het zo robuust is gemaakt en je er telkens iets nieuws van kunt bouwen. Kortom, een echt circulair product.
Dennis: "De eerste paar jaar werd LEGO gemaakt van een materiaal, vatbaar voor temperatuur en vocht waardoor het krom trok en onbruikbaar werd. Toen LEGO kort daarna de juiste combinatie van grondstoffen voor LEGO ontdekten, bleven en blijven de onderdelen eindeloos lang goed. Maar sinds een tijd worden bepaalde kleuren als donkerrood en bruin van een iets ander, meer duurzaam, materiaal gemaakt en dat heeft invloed op de kwaliteit. Dennis: "De onderdelen worden poreus kunnen stuk gaan. Toch vind ik LEGO over de gehele linie duurzaam, juist doordat het product amper wordt weggegooid en wordt hergebruikt. Dat is iets wat maar weinig producenten kunnen zeggen".
Het LEGO blokje is nog niet duurzaam, het ontwerp is dat wel
De belofte van LEGO om vanaf 2030 geen petroleum meer te gebruiken in haar onderdelen gaat nu al niet gehaald worden zegt Tim Brooks, Vice President of Environmental Responsibility van LEGO. Er is geëxperimenteerd om onderdelen van glas te maken en het bleek dat daarbij juist meer CO2 vrij kwam. Wel worden botanische LEGO elementen zoals bladeren, struiken en bomen steeds meer gemaakt van biobased materialen als suikerriet. Dennis: "Aan de ene kant zou je zeggen dat dat goed nieuws is voor ons klimaat. Maar er vindt een enorme ontbossing plaats om ruimte te geven aan nieuwe suikerriet plantages. Dus ja, is dat dan meer duurzaam?"
UPV's in de EU
Onze circulaire coach heeft Dennis ingelicht over de Uitgebreide Producentenverantwoordelijkheid (UPV). Deze UPV's worden stap-voor-stap in de EU geïntroduceerd voor bijvoorbeeld elektronica, verpakkingen en textiel. In het kort komt het erop neer dat je als ondernemer verantwoordelijk bent voor het inzamelen en hergebruiken van producten zodra je de eerste bent die het in Nederland verkoopt. Koop je als ondernemer bijvoorbeeld kleding in via een niet-Europese distributeur, rechtstreeks bij een niet-Europese fabriek of heb je het zelf ontworpen, dan geldt de UPV voor jou. De Bouwsteenwinkel hoeft overigens niets met de UPV te doen omdat ze inkopen via een Nederlandse distributeur.
Nieuw business model
De Bouwsteenwinkel heeft ook de wat meer speciale sets. Dennis: "LEGO produceert een x aantal sets per model om deze daarna nooit opnieuw te produceren. Die speciale sets verhuren en verkopen we zowel gebruikt als nieuw. Ook halen we sets uit elkaar om ze vervolgens per onderdeel te verkopen. Heb je bijvoorbeeld 60 gele fluorblokjes nodig, dan kun je deze niet bij LEGO kopen, Een groot deel van de LEGO-kopers bedenkt eigen creaties en heeft geen standaard set nodig. Dennis: "Niet echt duurzaam dat je bij LEGO geen onderdelen kunt kopen. In dat gat ben ik gesprongen. Ik koop dan bijvoorbeeld 1000 sets en die laat ik letterlijk door mijn personeel uit elkaar trekken om er losse onderdelen van te maken. Het nadeel is dat dat onnodig veel afval geest als plastic, karton en papier waarin de sets verpakt zitten. Daar herbruik ik natuurlijk wel wat van, maar het merendeel niet en dat is zonde".
De Bouwsteenwinkel is de grootste wereldwijde speler als het gaat om de hoeveelheid verschillende soorten onderdelen die bij hen te koop zijn. Dan heb je het over ongeveer 30.000 items. Dennis: "Ik heb voor de rest geen hobby's en vind het leuk om steeds hoger in de ranglijst te komen van bedrijven die dit ook doen. Ik kom uit de ICT en heb tegen de 50 man personeel gehad maar ik vond die wereld niet meer leuk. Het handelen in LEGO deed ik er altijd een beetje naast en is nu de hoofdmoot geworden".
Klanten helpen de huurprijs van sets omlaag te brengen
De Bouwsteenwinkel kan goedkoper zijn dan andere aanbieders omdat, als je een set wilt huren, ook een jaarabonnement moet afsluiten. Je kunt voor 15 Euro per jaar abonnee worden. Daarvoor moet je de set zelf halen, bouwen, ontmantelen en terugbrengen bij één van de landelijke pick-up punten. Dat drukt de huurprijs. Doordat Dennis weet wie de huurders zijn, komen de sets ook compleet weer terug. Een heel uitgebreide set als de LEGO Star Wars Millennium Falcon huren voor 13,75 Euro per week. In de winkel betaal je daar tegen de 900 Euro voor. De sets kun je ook laten opsturen maar dan heeft Dennis er minder grip op, vandaar dat een abonnement daarop duurder is. Onlangs heeft Dennis zijn 10.000e abonnement afgesloten.
De Bouwsteenwinkel is ook een inclusief bedrijf
Nog meer positiviteit. De Bouwsteenwinkel is een erkend leerbedrijf. Dennis spreekt met grote liefde over zijn 9 stagiairs en werknemers die voor een deel in het autistisch spectrum zitten. Zeker met het opdelen van sets in losse onderdelen komen bepaalde 'eigenschappen' goed van pas.
Kortom, de Bouwsteenwinkel, een mooi lokaal voorbeeld, vanuit intrinsieke motivatie opgebouwd. Gebruikmakend van een 'loophole' door ook zelf losse onderdelen te maken, daar dan ook nog eens mensen met een afstand tot arbeidsmarkt voor in te schakelen en daaromheen een circulair business model te bouwen. Huur een mooie set en ga lekker bouwen deze feestdagen!
