UPDATE 11 december 2023: Jongerenprojectbureau STAD GOOI heeft de prijsvraag 'Tunnelvisie' gewonnen met haar plan om van de tunnel een verbindende plek te maken voor het uitvoeren van ideeën van en voor jongeren. Daarbij wordt gedacht aan het draaien van films, het maken van muziek en het geven van tentoonstellingen. De gemeente Gooise Meren wil onderzoeken of de ideeën van de tweede en derde plek (winkelder/escape room) te combineren zijn met het winnende idee.
In het Spiegelschrift, het mooie magazine van Vrienden van het Spiegel over de wijk Het Spiegel in Bussum, stond onlangs een artikel over het idee van twee wijkbewoners om van de spoortunnel bij Naarden-Bussum en het gebied er omheen een groene oase te maken. Met toestemming van de Spiegelvrienden, nemen we het artikel graag over. Zo is iedereen op de hoogte van dit bijzondere plan waar naast vergroening ook het kweken van voedsel en samenwerking met verschillende partijen centraal staat.
Wat moet er gebeuren met de monumentale spoortunnel bij het station Naarden-Bussum nu deze eigenlijk overbodig is geworden? Gemeente Gooise Meren en ProRail wisten het ook niet en vroegen de bewoners om een Tunnelvisie. Spiegelbewoners Elzeba Kleiss en Wilbert van Waes ontwikkelden een plan: Het Spoor Bijster. De enorme overbodige zee aan stenen moet weg. Het moet groen worden in en rond de spoortunnel.
Een groen centrum in en rond de spoortunnel
Toen Wilbert van Waes de uitnodiging zag om mee te doen aan de prijsvraag 'Tunnelvisie', was het idee snel geboren. Samen met buurvrouw Elzeba Kleiss ontwikkelde hij een plan. Het is inmiddels in detail uitgewerkt en ligt op het gemeentehuis te wachten op een besluit. Kern van het plan: maak het groener. Samen met ProRail zal de gemeente binnenkort beslissen of het plan gerealiseerd gaat worden.
Elzeba en Wilbert, beide actief bij veel vrijwilligerswerk op het gebied van energie en groen, willen in en rond de spoortunnel een groencentrum inrichten. Om aan omwonenden en bezoekers voorlichting te geven over vergroenen, verduurzamen, waterbergingen, tegels lichten en aanpassen aan het veranderende klimaat. Aan de Spiegelzijde kan de ingang worden ingericht als groentekas en in het donkere deel van de tunnel is ruimte voor het zelf het kweken van groenten die het daglicht niet verdragen, zoals witlof en champignons.
Een plan met een knipoog
In de buitenruimte tussen het spoor en rond de tunnel, willen de twee een moestuin en een pluktuin aanleggen. Met bijenkasten om ook honing te kunnen produceren. Die tuin moet natuurlijk wel afgesloten kunnen worden om vandalisme te ontmoedigen. Hiervoor willen zij graag oude spoorattributen gebruiken, zoals rails om de plantvakken te begrenzen. “Het is een plan met een knipoog. In de traditie van de spoorwegen waren er altijd vele moestuintjes langs het spoor in Nederland”, aldus de ontwerpers.
Het groencentrum en de tuin zouden onderhouden kunnen worden door vrijwilligers uit Bussum en Naarden. Ook zal samenwerking met de omliggende horecabedrijven worden gezocht, met diverse lokale deskundigen op het gebied van duurzaamheid en ook met de Vereniging Vrienden van Het Spiegel.
Verbaasd over de grote hoeveelheid niet functionele stenen rondom het station
De twee Spiegelbewoners leggen uit hoe zij tot hun idee zijn gekomen: “Als jarenlange zeer tevreden bewoners van Het Spiegel, een fantastische groene wijk met een grote variatie van bewoners en goede verbindingen zijn we erg ingenomen met de prachtige nieuwe toegang tot het monumentale station Naarden-Bussum. Wel zijn we verbaasd over de grote hoeveelheid niet functionele stenen oppervlak, onbenutte kansen om de omgeving van het station een groenere en fleuriger uitstraling te geven voor reizigers die aankomen in een van de mooiste en groenste wijken in de wijde omgeving. Een ‘eerste indruk’ kun je maar één keer maken”.
Plannenmakers Elzeba en Wilbert hopen dat hun groene centrum een meetingpoint wordt bij het station, waar komende en gaande reizigers afspreken en lokale vrijwilligers gaan samenwerken. Of het plan haalbaar is moet blijken. Als de gemeente en ProRail hun enthousiasme delen zal nader onderzocht worden hoe het te realiseren is. Er zijn in totaal 21 ideeën binnengekomen op de oproep om een tunnelvisie te leveren. Daarvan zijn er vier overgebleven, waarvan dit duurzame idee er één is. De andere ideeën zijn het maken van een fietsenstalling, een bierbrouwerij of het plaatsen van een servicepunt voor pakketjes. Elzeba en Wilbert mogen hun plan binnenkort nader toelichten, waarna gemeente en ProRail beslissen met welk initiatief ze verder willen gaan.
Vervang tegels voor groen
“Wat ik van dit initiatief vind? Wat dacht je? Het lijkt daar wel een tegelwoestijn. Ik schrok daar echt van”. Dat is de reactie van Margreet de Broekert. Margreet (ook redacteur van ons magazine) is de aanjager in Gooise Meren van de ludieke landelijke wedstrijd het NK Tegelwippen. Dat heeft er toe geleid dat onze gemeente in de tussenstand op een vierde plaats staat na Gouda, Vlaardingen en Veenendaal. In heel Nederland zijn al anderhalf miljoen tegels vervangen door groen dit jaar, in Gooise Meren ruim 20.000.
18.000 tegels verwijderd bij bushaltes in Gooise Meren
Waarom tegels eruit? Met minder verstening kan de warmte beter weg en wordt het regenwater direct afgevoerd, wat verdroging voorkomt en waardoor de riolering minder belast wordt. Goed voor klimaat en milieu dus. Margreet vraagt aandacht voor deze actie en dat heeft er al toe geleid dat de gemeente onlangs 18.000 tegels heeft weggehaald bij bushaltes die niet meer in gebruik zijn. De tegels werden vervangen door gras. “Daarom snap ik die situatie bij het station niet. Die verstening rond de spoortunnel is pas aangelegd, dat is jammer en onnodig. Als de gemeente en ProRail die stenen daar voor eind oktober weghalen worden we vast nog kampioen”, aldus Margreet de Broekert.
Wilt u ook van een aantal tegels af? Vandaag kunt u de Tegeltaxi nog bestellen. De Tegeltaxi is een initiatief van de gemeente Gooise Meren. Overbodige stenen worden geheel gratis opgehaald. Zo helpt u mee om onze gemeente op de eerste plaats te krijgen bij het landelijke NK Tegelwippen. Voorwaarden en aanmelden via https://gooisemeren.nl/duurzaamheid/tegeltaxi
Tekst: Pieter Schut
Foto’s: Eric Daams
